Class 10 SEE Social Guide
पाठ ४ : हाम्रा राष्ट्रिय गौरव
Our National Pride
१. राष्ट्रिय गौरव भनेको के हो ?
Answer👉 राष्ट्रिय गौरव भन्नाले व्यक्तिमा आफ्नो राष्ट्रप्रतिको आस्था, लगाव र वफादारीको भावनालाई जनाउँछ । यो आफ्नो देश, यसको इतिहास, संस्कृति, मूल्यमान्यता र उपलब्धिहरूमा गर्व र सन्तुष्टिको भावना हो । राष्ट्रिय गौरव प्रायः पहिचानको भावना र राष्ट्रका जनताबीच साझा उद्देश्य र साझा लक्ष्यसँग सम्बन्धित हुन्छ।
२. 'नेपाल एक बहुसांस्कृतिक राष्ट्र हो' यस भनाइलाई पुष्टि गर्नुहोस् ।
Answer👉 नेपालमा सयौँ जाति रहेका छन्, सयौँ भाषा रहेका छन्, विभिन्न मूल्य मान्यता र प्रचलन रहेका छन् । यहाँ थुप्रै जातिले थुप्रै चाडपर्व मनाउँछन् । रहनसहन, खानपिन, जन्मदा र मर्दाका प्रचलनहरू पनि फरक फरक छन् । यसको अर्थ नेपालमा धेरै संस्कृति रहेका छन् । तराई मधेशमा थारु र मिथिला संस्कृतिदेखि पहाड तथा हिमालसम्म तामाङ तथा मगर लगायतका थुप्रै संस्कृतिको मेलबाट नेपाली संस्कृतिको निर्माण भएको छ । तसर्थ नेपाल एक बहुसांस्कृतिक राष्ट्र हो।
Download the Class 10 Social Guide Application
३. मानौँ तपाइँ विदेश भ्रमणमा हुनुहुन्छ । त्यहाँको कुनै कार्यक्रममा तपाइँलाई नेपालको चिनारी गराउने अवसर प्राप्त भयो भने नेपालको राष्ट्रिय गौरव बढाउने के के विषयवस्तु प्रस्तुत गर्नुहुन्छ ?
Answer👉 विदेश भ्रमणमा गएका वेला कुनै कार्यक्रमा मलाई नेपालको चिनारी गराउने अवसर प्राप्त भयो भने नेपालको राष्ट्रिय गौरव बढाउने निम्न विषयवस्तु प्रस्तुत गर्छु ।
- शान्तिको देश, शान्तिका दूत बुद्धको देशसम्बन्धी विषयवस्तु
- जानकी र कलाकार अरनिकोसम्बन्धी विषयवस्तु
- नेपालको भौगोलिक विविधतासम्बन्धी विषयवस्तु
- विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथासम्बन्धी विषयवस्तु
- वेदका ज्ञाता वेदव्याससम्बन्धी विषयवस्तु
४. “हामी वीर नेपालीका सन्तति हाँ, कसैले हाम्रो मानमर्दन गरेमा सो कार्य हामीलाई कदापि स्वीकार्य हुँदैन ।" यस भनाइप्रति आफ्नो धारणा प्रस्तुत गर्नुहोस् ।
Answer👉 हामी वीर नेपालीका सन्तति हौं । विश्वभरि नै नेपालीलाई वीर भनेर चिनिन्छ । नेपालीको वीरताको प्रशंसा विश्वभरि नै मुक्तकण्ठले हुन्छ । आज पनि विश्वशान्तिका लागि नेपाली सेनाको योगदान अविष्मरणीय छ । जहाँ जहाँ नेपाली सेना छ त्यहाँ इमानदारिता र वीरता छ । त्यसैले कसैले हाम्रो मानमर्दन गरेमा वा हामीलाई हेप्ने गरेका त्यो कार्य कदापि स्वीकार्य हुँदैन । भारतीय नाकाबन्दीको सामना यसको गतिलो जवाफ हो ।
सामुदायिक कार्य
तपाइँ रहेको प्रदेश वा जिल्लामा राष्ट्रिय गौरवका विषय हुन सक्छन् । ती के के रहेछन् ? तिनीहरूका विशेषता खोजी गरी प्रतिवेदन तयार पार्नुहोस् ।
Topic - मधेस प्रदेशमा रहेका राष्ट्रिय गौरव र तिनका विशेषता :-
अध्ययनका उद्देश्य :- यस अध्ययनका उद्देश्य निम्न छन् :-
- मधेस प्रदेशमा रहेका राष्ट्रिय गौरवका विषय पहिचान गर्ने
- मधेस प्रदेशमा गौरवका विषयका विशेषता खोजी गरी प्रस्तुत गर्ने ।
अध्ययन विधि :- विभिन्न पुस्तकहरू अध्ययन, ठुलाबडासँग सोधपुछ, इन्टरनेटमा खोजी । प्राप्त भएका मुख्य मुख्य कुराहरू :-
(१) मधेस प्रदेशमा रहेका राष्ट्रिय गौरवका विषयहरू निम्न रहेको पत्ता लाग्यो :
(क) जानकी मन्दिर
(ख) गढीमाई मेला
(ग) नेपालको प्रवेशद्वार वीरगञ्ज
(२) यिनका प्रमुख विशेषताहरू :
(क) जानकी मन्दिर : नौलखा मन्दिर पनि भनिने, कलात्मक र आकर्षक रहेको, राम सीताको विवाहसँगसम्बन्धित, प्रत्येक वर्ष स्वदेश तथा विदेशका लाखौँ तीर्थयात्री आउने ।
(ख) गढीमाइ मेला : एसियाकै सबैभन्दा ठुलो मेला, प्रत्येक पाँच पाँच वर्षमा लाग्ने, बलिका लागि नेपाल तथा भारतमा प्रसिद्ध रहेको ।
(ग) नेपालको प्रवेशद्वार : वीरगञ्ज सहरलाई नेपालको प्रवेशद्वारका रूपमा लिइने, अधिकांश आयात र निर्यात यसै नाकाबाट हुने गरेको, आर्थिक नगरीका रूपमा विकास गर्न सकिने ।
निष्कर्ष तथा सुझाव : यस्ता राष्ट्रिय गौरवका विषयहरू खोजी गरी संरक्षण र सम्बर्धन गर्न सक्ने आन्तरिक तथा बाहृय पर्यटकको केन्द्रका रूपमा विकास गरी मुलुकलाई आर्थिक समृद्धितर्फ अघि बढाउन सकिन्छ ।
एकाइ - एक हामी र हाम्रो समाज
एकाइ - दुई विकास र विकासका पूर्वाधार
पाठ ४ : राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाहरू
एकाइ-तीन हाम्रा सामाजिक मूल्य र मान्यता
पाठ ४ हाम्रा लोक तथा शास्त्रीय नृत्य
पाठ - ५ हाम्रा राष्ट्रिय दिवसहरू
पाठ ६ अन्तर्राष्ट्रिय व्यक्तित्व
पाठ - ७ विश्वबन्धुत्व र मानवता
पाठ - ८ हाम्रो सामाजिक दायित्व
एकाइ-चार सामाजिक समस्या र समाधान
पाठ - १ मानव बेचबिखन : एक गम्भीर सामाजिक समस्या
पाठ - ४ सामाजिक विकृतिका रूपमा भ्रष्टाचार
पाठ - ६ सामाजिक समस्याको पहिचान र समस्या समाधान
पाठ - ७ सामाजिक समस्या समाधानमा अन्तर्राष्ट्रिय
एकाइ-पाँच लागरिक चेतना
पाठ ५ निर्वाचन प्रक्रिया र नागरिकको भूमिका
पाठ - ७ मानव अधिकार संरक्षणमा सङ्घसंस्थाको भूमि
एकाइ - छ हाम्रो पृथ्वी
पाठ - १ हावापानीमा प्रभाव पार्ने तत्त्वहरू
पाठ - २ विश्वका हावापानीका प्रकारहरू
