Class 10 Social Guide पाठ - २ सङ्घीय कार्यपालिका Guide 2080

Class 10 Social Guide

पाठ - २

सङ्घीय कार्यपालिका Guide

१. कार्यपालिका भनेको के हो ?

उत्तर : राज्यको कानुन कार्यान्वयन गराउने मन्त्रीहरु सहितको मन्त्रिपरिषद्लाई कार्यपालिका भनिन्छ । यसलाई सरकार पनि भनिन्छ । यस अन्तर्गत सरकार प्रमुख अर्थात प्रधानमन्त्री‚ मन्त्री‚ निजामती सेवा‚ सेना- प्रहरीजस्ता निकायहरु पर्दछन् ।

२. कार्यपालिकाको प्रशासनिक कार्यअन्तर्गत के के कार्य पर्दछन् ?

उत्तर : कार्यपालिकाको प्रशासनिक कार्यअन्तर्गत निम्नलिखित कार्य पर्दछन् :-

व्यवस्थापिकाबाट स्वीकृत कानुनको कार्यान्वयन गराउने
शान्ति, सुव्यवस्था र स्थायित्व कायम गर्ने
सुशासन कायम गर्ने
राज्यसम्बन्धी नीति तयार पार्ने
प्रशासन सञ्चालन, नियन्त्रण निर्देशन गर्ने

Download Complete Class 10 Social Guide 2080

३. प्रधानमन्त्रीले राष्ट्रपतिलाई जानकारी गराउनुपर्ने मुख्य विषय उल्लेख गर्नुहोस् ।

उत्तर : प्रधानमन्त्रीले राष्ट्रपतिलाई जानकारी गराउनुपर्ने मुख्य विषय :-

(क) मन्त्रिपरिषद्का निर्णय,

(ख) सङ्घीय संसदमा पेश गरिने विधेयक,

(ग) खण्ड (क) र (ख) मा उल्लिखित विषयमा राष्ट्रपतिले जानकारी मागेको अन्य आवश्यक विवरण

(घ) नेपालको समसामयिक परिस्थिति र वैदेशिक सम्बन्धका विषय,

(ङ) विदेशी राज्य वा सरकारसँग भएका सन्धि, सम्झौता, समझदारी,

(च) नेपाल सरकारको आय-व्ययको वार्षिक विवरण (बजेट),

(छ) मुलुकको शान्ति सुरक्षा सम्बन्धी प्रमुख विषय

(ज) नेपाल सरकारले व्यवस्थापिका-संसद समक्ष पेश गर्ने वार्षिक नीति तथा कार्यक्रम,

(झ) राष्ट्रिय सुरक्षा परिषद्‌को सिफारिसमा भएका निर्णय सम्बन्धी विषय ।

४. सङ्घीय कार्यपालिका र प्रदेश कार्यपालिकाका भिन्नता लेख्नुहोस् ।

उत्तर : सङ्घीय कार्यपालिकामा बहुमत प्राप्त संसदीय दलको नेता प्रधानमन्त्री हुन्छ भने प्रदेश कार्यपालिकामा बहुमत प्राप्त प्रदेश संसदीय दलको नेता मुख्यमन्त्री हुन्छ । सङ्घीय कार्यपालिकाको कार्यक्षेत्र नेपाल राज्यभर रहन्छ भने प्रदेश कार्यपालिकाको कार्यक्षेत्र आफ्नो प्रदेशभित्र मात्र सीमित रहेको हुन्छ । सङ्घीय कार्यपालिकाका कार्य नेपाल सरकारका नामबाट हुन्छ भने प्रदेश कार्यपालिकाका कार्य सम्बन्धित प्रदेश सरकारका नामबाट हुन्छ । जस्तै : मधेश प्रदेश सरकार, बाग्मती प्रदेश सरकार आदि । सङ्घीय कार्यपालिकाले प्रशासनिक कार्य, कूटनीतिक कार्य, आर्थिक कार्य, सुरक्षासम्बन्धी कार्य गर्दछ भने प्रदेश कार्यपालिकाले मूलत: प्रदेशको प्रशासनिक कार्य, आर्थिक कार्य र प्रदेशको आन्तरिक शान्तिसुव्यवस्थाको कार्य गर्दछ।

५. तपाइँ नेपालको प्रधानमन्त्री हुनुभयो भने देशमा सुशासन कायम गर्न के के काम गर्नुहुन्थ्यो ? बुँदागत रूपमा प्रस्तुत गर्नुहोस् ।

उत्तर : म नेपालको प्रधानमन्त्री भएँ भने देशमा सुशासन कायम गर्न निम्न कार्य गयँ :-

(क) विधिको शासन स्थापना गर्ने

(ख) राष्ट्रसेवक कर्मचारीलाई जवाफदेही, जिम्मेवार, प्रभावकारी र दक्ष बनाउने

(ग) हरेक गतिविधिलाई पारदर्शी बनाउने

(घ) जनसहभागितामा अभिवृद्धि गर्ने

(ङ) सार्वजनिक सेवा प्रवाहलाई छिटोछरितो र जनमुखी बनाउने

(च) राष्ट्रसेवक कर्मचारीको सेवासुविधा वृद्धि गर्ने

(छ) भ्रष्टाचारमा शून्यसहनशीलताको नीति लिने ।

Class 10 Social Guide

Text - 2

Federal Executive Guide

1. What is executive?

Answer: The Council of Ministers including the ministers who implement the laws of the state is called the Executive. It is also called government. Under this, the head of government i.e. prime minister, minister, civil service, army and police are included.

2. What are the administrative functions of the executive?

Answer: The administrative functions of the executive include the following functions:-

To enforce the laws approved by the Legislature

To maintain peace, order and stability

Maintaining good governance

Formulating state policies

Administering, directing, controlling

3. Mention the main issues that the Prime Minister should inform the President.

Answer: The main topics that the Prime Minister should inform the President are:-

(a) decision of the Council of Ministers,

(b) Bills to be introduced in the Federal Parliament,

(c) any other necessary particulars as may be required by the President on the matters referred to in clauses (a) and (b).

(d) Nepal's current situation and foreign relations issues,

(e) treaties, agreements, understandings with foreign states or governments;

(f) Annual Statement of Income and Expenditure (Budget) of the Government of Nepal,

(G) Major topics related to peace and security of the country

(h) Annual policies and programs to be submitted by the Government of Nepal to the Legislature-Parliament,

(i) Matters related to decisions made on the recommendation of the National Security Council.

4. Write the difference between federal executive and state executive.

Answer: In the federal executive, the leader of the parliamentary party with the majority is the prime minister, while in the provincial executive, the leader of the provincial parliamentary party with the majority is the chief minister. The jurisdiction of the federal executive remains throughout the state of Nepal, while the jurisdiction of the provincial executive is limited only within its province. The work of the federal executive is done in the name of the government of Nepal, while the work of the state executive is done in the name of the respective state government. For example: Government of Madhesh Province, Government of Bagmati Province etc. The federal executive does administrative work, diplomatic work, economic work, and security related work, while the provincial executive basically does the administrative work of the province, economic work and the internal peace and order of the province.

5. If you became the Prime Minister of Nepal, what would you do to maintain good governance in the country? Present it point by point.

Answer: If I became the Prime Minister of Nepal, the following actions were taken to maintain good governance in the country:-

(a) Establishing the rule of law

(b) To make national service personnel accountable, responsible, effective and efficient

(d) Enhancing public participation

(e) Making public service delivery expeditious and people-oriented

(f) To increase the service facilities of national service employees

(g) To adopt a zero tolerance policy on corruption.

Click any unit and read guide from below

एकाइ - एक हामी र हाम्रो समाज

पाठ १ सामाजिकीकरण

पाठ २ हाम्रा पहिचान