Class 10 Social Guideपाठ - ३ न्यायपालिका guide
१. न्यायपालिकाको परिचय दिनुहोस् ।
Answer👉 न्यायपालिका एक स्वतन्त्र तथा स्वायत्त संविधानिक संस्था हो जसले न्यायिक प्रशासनको संरचना, कानूनी व्यवस्था र न्यायिक कार्यदलको कार्यान्वयनमा मुख्य भूमिका निभाउँछ। यसले न्यायिक शक्तिको संरक्षण गर्दछ र समाजमा न्यायप्रणालीलाई संचालन गर्दछ।
न्यायपालिका संघीय, प्रदेशी र स्थानीय स्तरमा व्यवस्थित छ र संघीय न्यायपालिका संघ र प्रदेशी र स्थानीय न्यायपालिकाहरू भएर विभाजित छन्। न्यायपालिकाले कानूनको अवलम्बन गर्दै अदालती न्यायप्रणालीलाई संचालन गर्दछ र अदालतहरूले कानून अनुसार न्यायिक निर्णय गर्दछन्। यसले न्यायिक स्वतन्त्रता, न्यायप्रदान र न्यायिक सुरक्षाको संरक्षण गर्दछ।
२. सर्वोच्च अदालतमा कति जना न्यायाधीश रहन्छन् ?
Answer👉 सर्वोच्च अदालतमा प्रधानन्यायाधीशका अतिरिक्त बढीमा २० जना न्यायाधीश रहन्छन्।
Download Complete Class 10 Social Guide 2080
३. न्यायपालिकाका प्रमुख कार्यको सूची प्रस्तुत गर्नुहोस्।
Answer👉 न्यायपालिकाका प्रमुख कार्यहरू :-
(क) अधिकार र स्वतन्त्रताको संरक्षण
- अधिकार हनन भएमा सोको सुरक्षा गर्ने
- संविधान प्रदत्त अधिकार र स्वतन्त्रताको रक्षा गर्ने
(ख) न्यायिक कार्य
- न्याय सम्पादन र अपराध नियन्त्रण गर्ने
- प्रचलित कानुनको प्रयोग गरी न्याय प्रदान गर्ने
- देवानी र फौजदारी मुद्दाहरूको फैसला गर्ने
(ग) कानुनको व्याख्यासम्बन्धी कार्य
- कानुनको अर्थ स्पष्ट पार्ने
- कानुनी शब्दको स्पष्टता निर्देशिकामा गर्ने
(घ) परामर्शसम्बन्धी कार्य
- जटिल कानुनी प्रश्न र समस्यामा परामर्श प्रदान गर्ने ।
४. सरकारका तीन अङ्गहरूबिचको अन्तरसम्बन्ध देखाउनुहोस् ।
Answer👉 राज्यका तीन अङ्गले शक्तिपृथकीकरणको सिद्धान्तबमोजिम आआफ्नो कार्यक्षेत्रमा रहेर काम गर्दछन् । व्यवस्थापिका, कार्यपालिका र न्यायपालिका आफू आफूमा स्वतन्त्र अस्तित्व भएका निकाय हुन् । स्वतन्त्र भए पनि यी तीन अङ्गका बिचमा अन्तरसम्बन्ध रहेको छ । यी तीन बिचको अन्तरसम्बन्धलाई निम्न बुँदाका आधारमा स्पष्ट पार्न सकिन्छ ।
- व्यवस्थापिकाले कानुन निर्माण गर्छ भने कार्यपालिकाले त्यसको कार्यान्वयन गर्छ त्यस्तै न्यायपालिकाले उक्त कानुनको व्याख्या गर्छ ।
- कार्यपालिकाको प्रमुख प्रधानमन्त्रीको चयन व्यवस्थापिकाले गर्छ भने प्रधान न्यायाधीश र न्यायाधीशको नियुक्ति गर्ने संवैधानिक परिषद्को अध्यक्षता कार्यपालिका प्रमुखले गर्छन् ।
- व्यवस्थापिकाले न्यायाधीशविरुद्ध महाअभियोग लगाउन सक्छ भने न्यायापालिकाको आदेश कार्यपालिकाले पालना गर्नुपर्ने हुन्छ ।
Lesson - 3
Judiciary
1. Introduce the judiciary.
Answer👉 Judiciary is an independent and autonomous constitutional institution which plays a key role in the structure of judicial administration, legal system and implementation of judicial task force. It protects the judicial power and administers the justice system in the society.
The judiciary is organized at the federal, state and local levels and is divided into federal judiciary associations and provincial and local judiciaries. Judiciary administers the judicial system by applying the law and the courts make judicial decisions according to the law. It protects judicial independence, administration of justice and judicial protection.
2. How many judges remain in the Supreme Court?
Answer👉 In addition to the Chief Justice, there are at most 20 judges in the Supreme Court.
3. List the major functions of the Judiciary.
Answer👉 Major Functions of Judiciary :-
(a) Protection of Rights and Freedoms
To protect rights in case of violation
To protect the rights and freedoms granted by the Constitution
(b) Judicial Action
Administering justice and controlling crime
Delivering justice using prevailing laws
Adjudicating civil and criminal cases
(c) Acts on Interpretation of Laws
Clarifying the meaning of the law
Clarification of legal terms in guidelines
(d) Consultative work
Providing consultation on complex legal questions and problems.
4. Show the interrelationship between the three branches of government.
Answer👉 The three organs of the state work in their respective fields according to the principle of separation of powers. Legislature, Executive and Judiciary are independent bodies. Although independent, these three parts are interconnected. The interrelationship between these three can be clarified based on the following points.
Legislature creates laws, executive executes them and judiciary interprets the laws.
The head of the executive branch, the Prime Minister, is selected by the legislature, while the head of the executive branch chairs the Constitutional Council, which appoints the chief justice and judges.
If the legislature can impeach a judge, the executive must follow the order of the judiciary.
Click any unit and read guide from below
एकाइ - एक हामी र हाम्रो समाज
एकाइ - दुई विकास र विकासका पूर्वाधार
पाठ ४ : राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाहरू
एकाइ-तीन हाम्रा सामाजिक मूल्य र मान्यता
पाठ ४ हाम्रा लोक तथा शास्त्रीय नृत्य
पाठ - ५ हाम्रा राष्ट्रिय दिवसहरू
पाठ ६ अन्तर्राष्ट्रिय व्यक्तित्व
पाठ - ७ विश्वबन्धुत्व र मानवता
पाठ - ८ हाम्रो सामाजिक दायित्व
एकाइ-चार सामाजिक समस्या र समाधान
पाठ - १ मानव बेचबिखन : एक गम्भीर सामाजिक समस्या
पाठ - ४ सामाजिक विकृतिका रूपमा भ्रष्टाचार
पाठ - ६ सामाजिक समस्याको पहिचान र समस्या समाधान
पाठ - ७ सामाजिक समस्या समाधानमा अन्तर्राष्ट्रिय
एकाइ-पाँच लागरिक चेतना
पाठ ५ निर्वाचन प्रक्रिया र नागरिकको भूमिका
पाठ - ७ मानव अधिकार संरक्षणमा सङ्घसंस्थाको भूमि
एकाइ - छ हाम्रो पृथ्वी
पाठ - १ हावापानीमा प्रभाव पार्ने तत्त्वहरू
पाठ - २ विश्वका हावापानीका प्रकारहरू
